Мөнх тэнгэрийн хүчин дор Их Монгол улсын далай хааны зарлиг ил болгон иргэн дор хүрвээс биширтүгэй, аюутугай

Мөнх тэнгэрийн хүчин дор Их Монгол улсын далай хааны зарлиг ил болгон иргэн дор хүрвээс биширтүгэй, аюутугай

Монгол хүн

"Монгол хүн бол сэтгэхэд хамаг хол
Монгол хүн бол сэтгэлд хамаг ойр
...
Монгол хүн бол бүдүүн өвсөнд бүдэрдэг бөх мөн
Монгол хүн бол өөрөө босдог босоо сүлд мөн"
                                                      /Дулаан-1990/

Элэг нэгтэн монгол түмэндээ
Эзэн Чингэс хааны мэндэлсний 850 жилийн ой
Монгол Бахархлын билэгт сайн өдрийн мэндийг хүргэе

From poems in Balaka mark

Oh youth, oh the tender,
oh green, oh unknowing,
hit the bodies of the halfdead 

to bring them back to life.
               /Rabindranath Tagore/

Columbus Fund


Columbus Fund

            Metaphorically speaking, people who have not fully understood where they were in the past, where they are heading and where they are now are sometimes compared to Christopher Columbus, who set sail for India and discovered America without knowing it and declared it was East India.

Here we talk not necessarily about “Columbuses” that are increasing in number in Mongolian politics today, but mostly on their “artistic creations” while in power. They are not only unable to catch up to the current speed of social and economic development but are also interrupting our daily activities. One of the clearest, most irritating interruptions is caused by the condition of roads in Mongolia today. It is time we talked about this issue and its future and change the situation for better.

            It does not take even a year before the new roads Mongolians have built need the potholes filled. These roads have become an inevitable hell. We come across bumps too often that the ride in our cars is miserable.

However, the Japanese have built the Sun Road and the Sun Bridge in Ulaanbaatar City, all of which were properly built and supervised. This clearly shows the fact that better management and efficient spending of investment funds can determine the good quality of roads and bridges under construction.

Roads are the mirror of development

            In the decade of 2010-2020, the period when our economy is going to triple, Mongolia’s road network is proposed to expand four times as much. Currently, Mongolia has 4000 kilometers of constructed roads, two thirds of which are hard surfaced and the rest are gravel surfaced. If we count the more-than-one-thousand-kilometers-long improved bitumen surfaced roads and the 42700-kilometers dirt or earth roads, Mongolia has a road network of 50,000 kilometers. This is one of the few countries where drivers take international gravel or dirt roads to their neighbors.

            Mongolia’s hard-surfaced roads, which are considered one of the most basic necessities of a civilization, need to be lengthened five times in length during this decade. In other words, Mongolians will need to make an investment for 1000 kilometers of roads every year and manage and maintain it efficiently.

            According to a report released by the Asian Development Bank, Mongolia spends 1.5 to 2 percent of its GDP on the roads sector, which is similar to that of many other developing countries. However, the outcome has not been so beneficial that Mongolia has been building only 100 kilometer of roads on average every year, which is a relatively less than compared to international levels.

            Today, the government of Mongolia is measuring its investment by the inputs or the amount of money they spend while people are demanding to measure it by the outcomes, results and benefits of the investment. Let us look at some issues concerning the Road Fund, which is the most pressing problem in the road sector which includes such as benefits of investment, development of the roads sector and the quality of governance.

The lost hub

            The Road Fund was established twenty years ago with the purpose of financing investments in the roads sector and its rights and responsibilities were ratified by the Law on Roads in 1998. However, like many other laws in Mongolia, this law has not been implemented well.

            The Road Fund’s revenue was constituted by tax on petrol and diesel fuel imports at first. Then, there have been decisions made to constitute it’s revenue by other sources such as vehicle taxes, public budget and foreign loans. The implementation of these decisions has not always been consistent.

            The customs duty on petrol was set in 1995 that the tax imposed on flammable or combustible substances was MNT 20,350 a tonne if the octane rating of petrol was lower than 90 while it was MNT 25,700 if the octane rating was higher than 90 and MNT 2,140 for a tonne of diesel fuel. However, the tax collected did not fully go to the Road Fund. Also, even though a special tax was imposed on fuel, it was not always spent on road financing. Although the tax collected was supposed to be invested in establishing local road funds in the city and provinces with the purpose of collecting fees on vehicles, local administrations ended up keeping the money and spending it for other purposes.

            Small-size cars have been imposed MNT 500 while MNT 800-1500 has been collected from all other size vehicles since toll roads were introduced by the Department of Road in 2002. Although MNT 830 million was collected from toll roads in 2008, 80 percent of it was spent on the procedures of collecting the charges. The average cost of collecting road tolls equals about 10 percent of the total revenue. Then, do we really need to keep the toll roads and interrupt the traffic when the expenditure cannot be covered?

            The Road Fund had lost slowly its main function to build roads to the related ministry, which did not even allow them, the function as a “road agency”, and to fully own the financial resources needed for repairing and maintaining the roads under their authority.

            The Road Fund has been not been fulfilling their duties, and the government has not overseen their operations effectively. This is what has caused today’s road conditions to become so pathetic. By international standards, generally there are two types of road maintenance: routine (short-term) and periodic (mid-term). We have only been doing the routine maintenance and forgetting the periodic maintenance, which is why Mongolia now has a very costly standard where it is choice between either all roads in Mongolia are repaired every year or roads are rebuilt after ten years. It is considered that, if routine maintenance are done timely and periodic maintenance done every 4 to 5 years following the proper standards, paved roads do not need any rehabilitation works or reconstruction for 20-30 years at least.


Leverage and Road Board

            Roads should originally be a leverage for development that brings development to the countryside creating jobs nationwide. However, it has been many years since people have been talking about how it has become the influence for taking bribes, stealing from public property, forcing one’s way into politics with money, breeding billionaires from the government and getting to higher positions.

            Nevertheless, we desperately need our roads to be the real leverage for development and start using them in an environmentally friendly way. This sector has to be developed in a way that brings positive economic and ecological impacts by promoting responsible mining and dust control and reducing environmental, land and pasture degradation.

            Unfortunately, at this crucial stage, money supposed to be spent on roads is disappearing without serving its purpose and the governance has long become non-transparent. Therefore, it is time we looked at the experiences of other countries and established a Road Board.

            A national Road Board is an institution that represents government, producers of road services’ suppliers and customers. The main purpose is to organize tenders of road construction and maintenance, release reports, implement projects and ensure that the capital accumulated in the Road Fund is spent legally and appropriately for road sector management.

            The Road Board should also take part in resolving many of the issues arisen from the capital city’s need to develop. In order to reduce traffic jam, tasks such as building a highway that circles the mountain in the south and linking parts of the city with circuit roads to ease flow of traffic should be undertaken. Also, traffic lights and signs have to be installed on roads in the countryside. In order to do that, conditions for market competition have to be created.

            The time has come for the Road Fund to have a definite financial source, transparent management and efficient operations that build high standard roads. 

By Mr Jargalsaikhan
http://jargaldefacto.com/

JARGALSAIKHAN DAMBADARJAA - 2012/10/24 14:08



Колумбын сан (Авто замын сангийн тухайд)


Колумбын сан


9 цаг 19 минутын өмнө
Колумбын сан
-Шинжээч бичиж байна- 

Хаана хүрэхээ, хаана ирснээ, хаана байснаа бүрэн ойлгоогүй хүмүүсийг Энэтхэгийг судлахаар яваад Америк тивийг нээснээ мэдэлгүй, Зүүн Энэтхэгт аялав гэсэн далайчин Кристофер Колумбтай заримдаа зүйрлэдэг. Монголын төр засагт олширч буй “Колумбууд”-ын тухай гэхээсээ тэдний “уран бүтээлүүд” өнөөгийн нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийн хурд, шаардлагыг гүйцэхгүй, бидний амьдралын өдөр тутмын хэм хэмжээг алдагдуулж байгааг илүү онцлоё. Монголын авто замын өнөөгийн байдал, хэтийн төлөвийн тухай ярилцах, өөрчлөх цаг хэдийнэ болжээ.

Монголчууд зам барьчихаад жил хүрэхгүй нөхөөс тавьж эхэлдэг, замууд нь там болсон, өөрсдөө машинаараа урсаж биш, царцаа мэт дэвхэрч явах болсны зовлонг бид яс махаараа мэдэрч, яахаа мэдэхээ байлаа. Гэтэл япончууд болохоор Нарны зам, Нарны гүүр гээд Наран улсад байгаа юм шиг зам, гүүр барьчихаад байгааг харахаар өөрийн эрхгүй асуудлын гол нь удирдлага, хөрөнгө мөнгөнийхөө зарцуулалтад байгааг ойлгож болно.

Зам бол хөгжлийн толь


Эдийн засаг гурав дахин өсөх энэ арван (2010-2020) жилд Монгол Улсын авто замын сүлжээ дөрөв дахин өргөжих ёстой. Эдүгээ 4000 гаруй км инженерийн шийдэлтэй авто зам байгаагаас гуравны хоёр нь хатуу, гуравны нэг нь хайрган хучилттай ажээ. Мянга гаруй км сайжруулсан хөрсөн зам дээрээ “жолоочийн” шийдэлтэй 42700 км замаа нэмээд харвал Монгол улс 50 мянган километр замын сүлжээтэй. Хөрш рүүгээ сайжруулсан хайрган болон шороон замаар сэгсчүүлэн жирийдэг цөөхөн улсын нэг нь бид нар.

Соёл иргэншлийн наад захын шаарддага болсон хатуу хучилттай замын уртыг энэ арван жилд тав дахин өргөжүүлэх ёстой. Энэ бол монголчууд жилд 1000 км зам тавих хөрөнгө оруулалт хийж, үр өгөөжтэй удирдана гэсэн үг. Монгол Улс ДНБ-ийхээ 1.5-2.0 хувийг авто замын салбарт зарцуулж буй нь олон улсын түвшинтэй ойролцоо боловч түүний үр өгөөж нь ихээхэн зөрүүтэй буюу  дунджаар 100 км хатуу хучилттай зам тавьж ирсэн нь харьцангуй бага гэж Азийн хөгжлийн банкны тайланд бичжээ.

Монгол Улсын төр засаг зөвхөн зарцуулсан хөрөнгө мөнгөний хэмжээгээр хөрөнгө оруулалтаа хэмжиж, харин иргэд нь гарсан үр дүнгээр нь хэмжихийг шаардаж байгаа өнөөгийн нөхцөлд авто замын салбарын хөгжил, хөрөнгө оруулалтын өгөөж болон засаглалын чанарын салбарт тулгамдсан ихэнх асуудлыг шингээсэн Замын сангийн зарим асуудлууддээр тогтож харъя.

Төөрсөн зангилаа

Замын санг 20 жилийн өмнө авто замын хөрөнгө оруулалтыг санхүүжүүлэх зорилгоор бий болгож, 1998 онд Авто замын хуулиар эрх, үүргийг нь баталгаажуулжээ. Гэвч Монгол Улсад мөрдөж буй бусад олон хууль, журмын адил энэ хууль “байнд ч биш, банзанд ч биш" туссаар ирэв. Замын сангийн орлогыг эхэндээ бензин болон дизель түлшний импортын татвараас, яваандаа зам ашиглалтын болон тээврийн хэрэгслийн татвар, улсын төсөв, гадаадын зээл зэрэг эх үүсвэрээс бүрдүүлэх шийдвэрүүд гарч, алдаг оног хэрэгжүүлж иржээ.

Шатах тослох материалаас авах татварын хэмжээг 1995 онд 90 хүртэл октантай бензиний тонн тутамд 20.350 төг, 90 ээс дээш октантэй бол 25.700 төгрөг, дизелийн тонн тутамд 20.140 төг байхаар тогтоож “түлшний гаалийн татвар” нэрээр хурааж байсан ч замын сан руу бүрэн төвлөрдөггүй байжээ. Мөн бензин шатахууны онцгой албан татвар байдаг боловч замын санхүүжилтэд алдаг оног орж байжээ. Нийслэл болон аймгуудад орон нутгийн замын сангуудыг байгуулж, тээврийн хэрэгслийн хураамжийг дамжуулан авах ёстой байсан ч орон нутгийн захиргаа өөртөө үлдээж, өөр зориулалтаар ашигласаар ирэв.

Замын хураамж авах хуулийн шийдвэрийг Авто замын газар 2002 онд хэрэгжүүлж, бага оврын машинаас 500, бусад хэрэгслээс 800-1500 төгрөг тус тус авч байгаа ч 2008 онд нийт 830 сая төгрөг орсны 80 хувь нь хураах зардалдаа явжээ. Хурдны замын хураамжийг цуглуулах зардал олон улсын дунджаар нийт орлогын 10 хувь болдог байтал бараг зардлаа нөхдөггүй юм бол замын хөдөлгөөнийг хоосон боох шаардлага байна уу?

Тус сангаас зам барих хамгийн том ажлыг нь харьяа яам нь өөр дээрээ салгаж аваад, зөвхөн зам засах, арчлах хэсгийн эх үүсвэрийг нь бүрэн өгөхгүйгээр Замын агентлагтаа даалгаад орхиж. Замын сан нь үүргээ биелүүлсэн болж, засаг төр нь шалгасан болж явсаар замын нөхцөл өнөөгийн “өрөвдмөөр” байдалдаа орсон байна. Олон улсын жишгээр замын засварыг урсгал (богино хугацааны), ээлжит (дунд хугацааны) гэж хоёр ангилдаг ч Замын сан зөвхөн урсгал засварыг л хийж, ээлжит засварыг нь “мартсан” учир Монголын бүх замыг нэг бол жил бүр засдаг, эсвэл арван жилийн дараа цоо шинээр тавьдаг өнөөгийн өндөр зардалтай жишиг тогтов.

Уг нь зохих стандартынх нь дагуу ээлжит засварыг 4-5 жил тутам хийгээд байвал хатуу хучилттай замыг их засвар хүртэл 20-30 жил өлхөн ашигладаг гэж үздэг.

Хөшүүрэг ба Замын зөвлөл

Уг нь зам бол хөгжлийг хөдөөд авчирдаг, ажлын шинэ байр орон даяар бий болгодог хөгжлийн хөшүүрэг билээ. Харин Монголд авлига авах, нийтийн хөрөнгийг завших, улс төрд мөнгөөр зодож орох, төрөөс тэрбумтан төрүүлэх, төр засгийн өндөр албан тушаалд хүрэх хөшүүрэг болсныг хүн бүр ярьсаар олон жил боллоо. Гэтэл замыг хөгжлийн хөшүүрэг жинхэнээс нь болгож, байгаль орчиндоо ээлтэй байхаар ашиглах шаарддага тулгараад байдаг. Хариуцлагатай уул уурхайг хөгжүүлэх, байгаль орчин, хөрс, бэлчээрийн доройтол, тоосжилтыг бууруулах зэрэг эдийн засаг, экологийн эерэг үр дүнтэй байхаар энэ салбарыг хөгжүүлэх шаарддага тулгараад байна.

Замд зориулсан хөрөнгө нь замдаа алга болчихоод, засаглал ил тод биш болчихоод байгаа энэ салбарт бусад орны жишгээр Замын зөвлөл байгуулж ажиллуулах цаг болжээ.

Замын үндэсний зөвлөл нь замын үйлчилгээг бүтээгчид, нийлүүлэгчид, хэрэглэгчдийг төлөөлсөн, замын барилга, засварын ажлын тендер, дүгнэлт, хэрэгжүүлэлтийг, ялангуяа замын санд төвлөрсөн хөрөнгийн хууль ёсны зарцуулалтыг хангах тогтолцоо юм.

Замын зөвлөл нь нийслэл хотын хөгжлийн шаарддагаас гарч буй олон асуудлуудыг шийдэхэд бас оролцох учиртай. Нийслэлийн замын түгжрэлийг бууруулахын тулд хотоо тойрог замаар холбох, урд уулаа тойрсон хурдны замтай болох зэрэг ажил хийх хэрэгтэй. Хөдөөд замын дохио, тэмдгийг бий болгож, тодорхой эзэнтэй болгох шаардлагатай. Тэгэхийн тулд зам тээврийн салбарт зах зээлийн өрсөлдөөний орчныг бүрдүүлэх шаардлагатай

Замын сангийн зорилго, санхүүгийн эх үүсвэрийг тодорхой, удирдлагыг ил тод, өгөөжтэй болгож, сайхан замтай болох цаг болжээ.

http://jargaldefacto.com/

Seagull Consultant


 Seagull Consultant

  • Flies in
  • Makes a lot of noise
  • Eats all the food
  • Shits all over everything
  • Flies out
Then it puts everything the customer was doing on its resume. --PhlIp

Office Manager Wanted for International Project (re-advertised).


Wanted highly motivated Office Manager - Mongolian-English / English-Mongolian translator / interpreter in a busy office for international project.

The project involves providing technical support and capacity building at governmental level to a number of Mongolian institutions connected to the Road sector development. The successful candidate will be expected to work on their own initiative with a team of experts and display a high level of interpersonal skills.

Duties include:
  • Organizing/participating in and translating on Meetings/Workshops
  • Written Mongolian-English / English-Mongolian translation of training materials and reports
  • Building vocabulary and glossary on the project related topics
  • Filing
  • Monitoring the project finances at the local level including Petty cash management
  • Report layout/writing/printing.
  • Answering phone calls / arranging meetings
  • manage the team Google calendar
  • Oral Mongolian-English / English-Mongolian simultaneous and/or consecutive interpreting during official meetings / training / workshops
  • assure the team members with equal access to the project information for distribution
  • must be efficient in using Skype or Yahoo messenger texting and conferencing and educate the team members if needed.
Must be fluent in professional Mongolian and English, written and oral both. Applicants need extensive knowledge of office software applications, word processing, spreadsheets and graphics.

Preference will be given to applicants with higher educational qualifications, experience (other things being equal) and an interest or background in the project area though desirable is not essential.


Interested applicants should send their CVs to the following e-mail address: mongoliaproject@vicroadsip.com 
 no later 5 p.m. on Monday, September 17, 2012.

Only preselected candidates will be contacted for an interview.
PS: No phone calls/visits please.

Горьдогсод буюу сонгууль


Горьдогсод буюу сонгууль

2012 оны 6 дугаар сарын 30. 11 цаг 42 минут
Ашгүй, сонгууль гэдэг юм нь өнгөрөв бололтой. Гол нь нийгэм бүхлээрээ солиорчихсон юм шиг хоёр сар өнгөрлөө байна. Хаа сайгүй эрүүл ухаанаа алдаж, халуурсан, улайрсан хүмүүс: хөгшин хөвөөгүй, ухаантай ухаангүй, боловсролтой боловсролгүй, эр эмгүй л талцаж туйлширдаг хачин хүмүүс байна шүү, монголчууд бид чинь. Бүгд л таны санал таны амьдралд нөлөөлнө гэсэн худал үгэнд итгэчихсэн.

Либертари үзлийн үүднээс “Сонгууль гэдэг бол бусдын хөлс хүчээр амьдрахыг хүсэж буй хүмүүсийн төлөө саналаа өгч буй хэрэг шүү дээ”. Үнэндээ сонгууль гэдэг бол хэн нэг нэр дэвшигч бидэнд хандаж “Та нарын мөнгөөр дөрвөн жил амьдрая” гэж санал тавихад нь бид “Тэгээч” гээд саналаа өгч байгаагаас өөрцгүй зүйл.

Сонгуулийн компанит ажлын үеэр нэр дэвшигчид, кампанит ажилд оролцогсод, улстөрчид, мэргэч төлөгчид, олон түмний ааль араншинг зориуд ажиглахад хөгийн дүр зураг харагдлаа. Сонгуулиар олон ч хүний аутентик дүр төрх харагддаг юм байна. БӨӨН ГОРЬДОГСОД. Бүгд л ямар нэг юм (албан тушаал, эрх мэдэл, эд хөрөнгө, томоохон хүний өмөг түшиг) горьдсон улсууд. 

Хамгийн том горьдогсод. Мэдээж, УИХ-ын гишүүн болохыг горьдогсод. Тэд Монголд байдаг хамгийн их цалин хангамжтай атлаа огт юм хийдэггүй, тэгээд бас хариуцлага гэдэг юмнаас ангид байдаг байгууллагад орж аваад зүгээр сууж байхыг горьддог. Ард түмний мөнгөөр гадаад дотоодод аялж, хийсэн юмгүй сууж, эсвэл яг хийх ёстой ажлаа хийж хууль санаачилсаны төлөө хэдэн арван саяар нь хармаалж суухыг горьдогсод. Эд өөр бусад юм ч горилж байдаг. Албан тушаалын наймаа хийж, хээл хахууль авч байхыг горьддог. Эдний дунд буй хамгийн олиггүй горилогсод бол улс төрөөр дамжин сэжиглэгдээд буй гэмт хэргээсээ мултрахыг горьдогчид юм.  

Сонгуулийн кампанийн үеэр эднийг дагаж давхигч, нам дагаж намирагсад. Гэртээ суугаад үр хүүхэддээ нэг тоо бодуулж, гадаад үг цээжлүүлж, гэр орноо цэвэрлэж, хоол хийхэд нь эхнэртээ тусалж байхын оронд суртачилгааг нь барьж гүйж байгаад сүүлд нь бас нэг хурган даргын албан тушаалд очихыг горьдогсод.
Хачин олиггүй юм горьдож байдаг хүмүүс байдаг шиг байна. Өөрт нь таалагдсан бол ямар ч гавъяагүй хүнийг шагнаж, өөрт нь таалагдаагүй бол ямар ч гэмгүй хүнийг яллаж, хүний хувь заяаг гартаа атгаж суугаад зогсохгүй, улсын бүх яам, тамгын газар, шүүх, цагдаа, тагнуул гээд байгууллагууд өөрийнх нь төлөө л ажиллаж байх ёстой мэтээр горьдогч ч байдаг бололтой.  

Бизнесмэнүүд гээд бас нэг бөөн горьдогсод байна. Аль нэг нам, улс төрийн хүчинд тал засаж баахан мөнгө хаясан хүмүүс. Тэгээд нөгөөдөхөө гарахаар төрийн протекционизмд (ивээлд) орж авахыг горьдогсод. Нөгөө мөнгө хаясан хүмүүс болон улс төрийн хүчнээр дамжуулж хамгийн ашигтай тэндэр болон төслийг олж авдаг юм гэсэн. Зарим авхаалжтай бизнесмэнүүд бүр олон нам, хөдөлгөөн, нэр дэвшигчид зэрэг зэрэг мөнгө хаяж горьддог юм гэсэн.

Сонгогчид гээд горьдогсод байна. Европчууд болоод америкчуудын тал хувь нь яагаад тал хувь нь сонгуульд оролцдоггүй юм бэ? Цаадуул чинь хэнээс ч, хэзээ ч юм горьдоггүйн шинж. Сонгуулиас нэг их юм хүлээгээд байдаггүй юм билээ. Бид болохоор төрд сайн сайхан хүмүүс гарахаар амьдралыг маань дээшлүүлчихнэ гэж горьдоод байгаа юм. Маш том эндүүрэл. Иргэд ээ, та нар өөрсддөө л итгэх ёстой, улс төрчид хэчнээн сайн сайхан ярьж байна, төдий чинээ худал. Ямар ч сайн сайхан үг ярьсан улс төрчдөд бүү итгэ. Цаадуул чинь дандаа гох дэгээ тавина, тэгэхээр өөртөө л итгэ. Өөрөөсөө болоод алдсан ч яадаг юм. Ямар улс төрчид шиг худлаа хэлж баахан алдаа гаргаад тэр нь олон түмний нуруун бөөн дарам болж буух юм биш.  Миний алдаа надад л хор хохирол учруулна, өөр хэнд ч биш. Тиймээс бид өөрөөсөө болсон алдаанд гоморхоод байдаггүй. Либертари үзэлтэн бидний хувьд амжилт төдийгүй алдаа маань хүртэл аугаа том багш!!! 

Телевиз, радио, сонин сэтгүүл, вэбсайтууд гээд хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд болон тэдгээрт ажиллагсад гээд бас л баахан горьдогсод. Тал засч баахан худлаа үнэн юм бичээд ... Бас л нэг юм сүүлд нь горьдоно.

Сонгогчид оо, та нар сонгосон хүмүүсээ одоо хараарай. Сонгуулийн компанит ажлынхаа үеэр таны гутлыг тосолж, гэрийн тань шалыг угааж өгөхөөс буцахгүй байсан тэр хүмүүс одоо таныг өрөөсөн нүдээрээ харахгүй. За тэр тоохгүй байх ч яахав, түүгээр үл барам таны мөнгөөр жинхэнэ туйлж өгнө дөө.

Ер нь энэ бүх горьдогсодыг дотор нь ангилан тус бүрд нь анализ хийгээд задлан бичвэл сонирхолтой л өгүүлэл болох байх. Гэвч заримдаа хүмүүсийг хараад цаг зав, үгээ хэмнэмээр санагдах юм.

Мөнгөтэй нь улам их мөнгөтэй, эрх мэдэлтэй нь улам их эрх мэдэлтэй болох гэсэн бодгалиудын уралдаан (тэмцэл гэх нь дээр байх) дууслаа. Одоо ингээд бүгд ажил төрлөө бодоцгооё. Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр худал үнэн магтаал, хараал сонссоор залхлаа. Одоо нэг үнэнд ойр зүйл үзэх байгаа даа.

Ямар ч байсан горьдогсодын сезон өнгөрлөө байна. Хүмүүс нэг их горьддог дараагийн сезон эхлэтэл дөрвөн жилийн “зай ч байна, ЛАЙ ч байна”. 

Философийн ухааны доктор Б.БАТЧУЛУУН

Сонгуулийн онигоо


Онигоо 1
-Заа, миний хүү яваад саналаа өгөөд ир
-За, аав аа...
-Яасан, санал аа өгсөн үү? 
-Өгсөөн, автомат машинаар авч байна
-Өө, за. Дүн нь гарсан уу?
-Гарсан.
-Аль нь ялсан байна?
-Байж бай л даа, аав аа, гараараа тоолоодхий л даа...

Онигоо 2
-Заа, миний хүү яваад компьютер дээрээ нөгөөдөхөө шивээд аваад ир 
-За, аав аа
-Яасан, шивсэн үү?
-Шивчихлээ
-Өө за сайн байна, аваад ир
-Одоохон, гараараа бичээдэхье
-Боль, наад компьютер, принтер тэгвэл яах гэж авахуулсан юм бэ? Мөнгийг нь аваад ир! 

Онигоо 3
 -Захирал аа? Ажилчдынхаа цагийн бүртгэлийн мэдээллийг аваад ирлээ...
-Өө за аваад ир
-Май, флашаар аваад ирлээ
-Өө, юу яриад байгаан...   Цаг бүртгэлийн дэвтэр дээрээ ГАРААРАА бичээд ир. Хэн чамайг компьютер дээр цаг бүртгэ гэсийн?
-TA...      


Боловсролын зөвлөгөө өгөх төв

Боловсролын Зөвлөгөө Мэдээллийн Төв Төрийн бус байгууллага (БЗМТ) нь 1996 онд Монгол оронд нээлттэй нийгэм хөгжүүлэхэд нэмэр хандив болох зорилготой Монголын Нээлттэй Нийгэм Хүрээлэн (Соросын Сан)-гээс хэрэгжүүлж эхэлсэн анхны хөтөлбөрүүдийн нэг юм. Тус төв 2003 оны 5 сард бие даасан төрийн бус байгууллага болон үйл ажиллагаагаа явуулж байна.
Түүнчлэн Боловсролын Зөвлөгөө Мэдээллийн Төв нь АНУ-ын Засгийн Газрын дэргэдэх ОЛон улсын боловсролын зөвлөгөө өгөх төвийн сүлжээний гишүүн байгууллага бөгөөд Америкт сурах хүсэлтэй оюутан залуусыг дэмжих зорилгоор АНУ-ын Элчин сайдын яамтай нягт хамтран ажилладаг.
АНУ-ын Засгийн Газрын дэргэдэх БЗМТ нь (ECA/A/S/A) нь АНУ-д суралцах сонирхолтой оюутнуудыг АНУ-ын дээд боловсролын талаархи мэдээлэл, суралцах боломж, тэтгэлэг болон бусад мэдээллээр хангадаг.  ECA/A/S/A нь дэлхий даяар 450 гаруй боловсролын зөвлөгөө өгөх төвтэй бөгөөд АНУ-ын боловсролын тухай мэдээллийг түгээж байна.
Байгууллагын гол зорилго нь гадаад болон дотоодод боловсрол эзэмших боломж, сургалтын тэтгэлэгт хөтөлбөрийн талаархи мэдээллийг нийслэл болон орон нутгийн оюутан залуус, олон нийтэд түгээх, боловсролын байгууллага хувь хүмүүсийн хооронд харилцааны гүүр болох улмаар улс орнуудын соёлын талаар олон талт мэдлэгийг дэмжихэд оршино.
БЗМТ нь чанартай боловсрол эзэмших, гадаадад сурах хүсэл сонирхолтой оюутан залуусын хэрэгцээ шаардлагад нийцүүлэн үйл ажиллагаагаа явуулсаар долоон жилийн нүүр үзэж буй бөгөөд энэ хугацаанд тус төвөөс үзүүлэх үйлчилгээний хүрээ тэлж, үйлчлүүлэгчдийн тоо хурдан нэмэгдэж ирлээ.

Улаанбаатар хотод байрлаж буй төвөөс гадна Эрдэнэт, Ховд, Дархан, Дорнод, Өмнөговь аймгуудад ажиллаж байна. Дэлгэрэнгүй ==>

Ирландын Бүгд Найрамдах Улс: Нүүж очих газар



Энд дарж тесктийг уншина уу

Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох цахим систем ажиллаж эхэллээ

Дараах линк дээр дарна уу?


Би ямар мэргэжилтэй болох вэ?

Сорилоо бөглөж дуусгаад гарсан үр дүнгээ хэвлээд ажил мэргэжлийн мэргэшсэн зөвлөхүүдэд хандаж дэлгэрэнгүй амьд зөвлөгөө авна уу? Үүнд:

  1. Хөдөлмөрийн төв биржийн Ажил мэргэжлийн зөвлөгөө өгөх газар http://www.labornet.mn    
  2. Нийслэлийн Хөдөлмөрийн газар  http://ubbirj.ub.gov.mn/ 
  3. Хөдөлмөрийн нэгдсэн лавлах утас - 1896
  4. Ажил мэргэжлийн мэргэшсэн зөвлөхийн үндэсний холбоо ТББ 

Wanted highly motivated Mongolian-English / English-Mongolian translator / interpreter in a busy office for international project.


The project involves providing technical support and capacity building at governmental level to a number of Mongolian institutions connected to the Road sector development. The successful candidate will be expected to work on their own initiative with a team of experts and display a high level of interpersonal skills.

Duties include:
  • Oral Mongolian-English / English-Mongolian simultaneous and/or consecutive interpreting during training / workshops
  • Organizing/participating in and translating on Meetings/Workshops
  • Written Mongolian-English / English-Mongolian translation of training materials and reports
  • Building vocabulary and glossary on the project related topics
  • Filing
  • Report layout/writing/printing.
Must be fluent in Mongolian and English. Applicants need extensive knowledge of office software applications, word processing, spreadsheets and graphics.
Preference will be given to applicants with higher educational qualifications, experience (other things being equal) and an interest or background in the project area though desirable is not essential.


Interested applicants should send their CVs to the following e-mail address: mongoliaproject@vicroadsip.com 
CC: yochir@hotmail.com  
 no later 5 p.m. on Friday, February 17, 2012.


PS: No phone calls/visits please.

Би ямар мэргэжилтэй болох вэ? туршилтын сорилд орно уу:

Төслийн шугамаар оруулж ирсэн Австрийн программыг туршиж байна.
Би ямар мэргэжилтэй болох вэ? сорилын туршилтад орж бидний ажилд туслалцаа үзүүлнэ үү? Туршилтын зорилго нь тус программ монгол хүний сэтгэхүйд хир зохицож байгааг нягталж, нутагшуулахад оршино.


click here to start the test- 
энд дарж сорилоо эхэлнэ үү

PRESS RELEASE







PRESS RELEASE

Consecutive Trainings for Career Guidance Counselors successfully accomplished by
 “Technical Support Consulting Services for Development of the Labor Market Information System and Career Guidance Services in Mongolia” sub project under Vocational Education and Training Project, MCA-Mongolia

Ulaanbaatar city (www.mca.mn). Career Guidance Counselor Training for social workers of TVET schools overall Mongolia as the third phase of the consecutive trainings was successfully accomplished by sub project “Technical Support Consulting Services for Development of the Labor Market Information System and Career Guidance Services in Mongolia”, being implemented under the Vocational Education and Training Project of Millennium Challenge Account-Mongolia (MCA-Mongolia) on 20 January 2012. This training was conducted in two phases; the first was between 05 and 16, December, 2011 in the training hall of Bank Association, Mongolia, the other was between 09 and 20 January, 2012 in the V building, NUM. The qualified 17 trainers of career guidance from LSWSO, LECO and MED conducted the training who were trained in previous training held between October-November, 2011. Trainings were conducted and supervised by Professor Ts. Tsetsegmaa, training specialist, the sub project.

Main objectives of the VET Project, MCA-Mongolia are to secure private-sector participation, to create skills standards, and competency-based training system, to introduce a new career guidance system and to establish national labor market information system. Hence, the consortium formed from Applicatio and PEM Consultancy companies of Germany as the sub project has started its tasks on technical support consulting services for development of the labor market information system and career guidance services in Mongolia since March, 2011.

The sub project has designed the LMIS based on the research/survey in websites with relevant information, determined the main users in LMIS and included ILO key 20 indicators plus additional 34 indicators for the system. LECO department of CGS has accompanied to adapt and install online career guidance system in Mongolia.

Successful 52 participants from TVET schools all over Mongolia were awarded by the certificates with the signatures of Mrs. Ts.Undrakh, deputy director, VET project, Mr. B. Mishigjav, Chairman of ATVET and Mr. Aidan Maloney, team leader of the sub project.   

The curriculum of the training contains of the following eight modules: An introduction to the Career Guidance System, Career Guidance Process (CGP), Counseling process, How to operate internally and externally, Active job information, Organizing CGS, An introduction to the Trainer/Coach, Training management/methodology. Training methodology is based on practical, entertaining and interactive approach, using a wide variety of delivery techniques which trainees enjoyed.  
Career guidance counselor training for specialists from Aimag and District LSWSDs was successfully organized in Flower Hotel between 14 and 18 November, 2011.   

It should be emphasized that gender equality and human trafficking issues were also included in the curricula in accordance with MCC Gender Policy. 

Full information on activities of MCA-M TVET Project and LMIS and CGS can be obtained from the address below:

Ya. Ochirsukh, CGS Specialist, Deputy Director, “Technical Support Consulting for Development of LMIS & CGS in Mongolia” Email: ochirsukh@applicatio-pem.org
TEL: 464411
Kh. Оtgongerel, Public Relations Specialist,  Vocational Education and Training Project, Mongolia MCA
Email: otgongerel@mca.mn
Website: www.mca.mn
TEL: 70150407 / 99184179












ХЭВЛЭЛИЙН МЭДЭЭ
Монголын Мянганы сорилтын сангийн хүрээнд
мэргэжлийн чиг баримжаа олгох үйлчилгээний зөвлөхийн цуврал сургалт амжилттай өндөрлөлөө 

Улаанбаатар хот (www.mca.mn). Монголын Мянганы сорилтын сангийн Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын төсөл болон түүний харьяа Хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээллийн систем ба мэргэжлийн чиг баримжаа олгох үйлчилгээг хөгжүүлэх дэд төслийн хүрээнд “Ажил, мэргэжлийн зөвлөх” бэлтгэх цуврал сургалтын отгон сургалт болох МСҮТ-ийн нийгмийн ажилтанд зориулсан сургалт 2012 оны 01 дүгээр сарын 20-ны Баасан гаригт амжилттай явагдаж өндөрлөлөө.  МСҮТ-ийн нийгмийн ажилтанд зориулсан ажил мэргэжлийн зөвлөх бэлтгэх энэ удаагийн сургалт  хоёр үе шаттайгаар зохион байгуулсан бөгөөд эхний ээлжийн 2 долоо хоногийнх нь 2011 оны 12 дугаар сарын 05-16 хооронд Монголын Банкуудын холбооны сургалтын танхимд, дараагийн ээлжийн 2 долоо хоногийнх нь 2012 оны 1 дүгээр сар 09-20 хооронд МУИС-ийн V байранд болж өнгөрлөө. Сургалтыг Хөдөлмөр халамж үйлчилгээний газар, Хөдөлмөрийн төв бирж, Нийслэлийн хөдөлмөрийн газрын ажилтан, ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох үйлчилгээний 17 сургагч багш явуулсан билээ. Эдгээр 17 сургагч багш нарыг өмнө нь буюу 2011 оны 10-11 дүгээр сард тус төслийн хүрээнд бэлтгэсэн бөгөөд төслийн сургалтын мэргэжилтэн, профессор Ц.Цэцэгмаа удирдан зохион байгуулсан юм.
Монголын Мянганы сорилтын сангийн Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын төслийн үндсэн зорилго бол эдийн засгийн тэргүүлэх салбарт олон улсын түвшинд өрсөлдөх  чадвар бүхий мэргэжилтэй ажилтан бэлтгэх сургалтын орчин нөхцлийг буй болгох улмаар хичээлийн агуулга, хөтөлбөрийн чанар, заах арга зүйг боловсронгуй болгоход оршино. Энэхүү зорилгын хүрээнд хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээллийн систем, мэргэжлийн чиг баримжаа олгох үйлчилгээг хөгжүүлэх ажлыг Герман улсын Аппликатио/ПЕМ зөвлөх үйлчилгээний хоёр компаниас бүрдсэн консорциум 2011 оны 3 сараас эхлэн хэрэгжүүлж байна. Тус дэд төслийн хүрээнд одоо байгаа хөдөлмөрийн зах зээлийн цахимжсан мэдээллийн эх үүсвэр болон мэдээ, мэдээллийн боломжит холбоосыг задлан шинжилсний үндсэн дээр хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээллийн тогтолцооны загварыг боловсруулж үндсэн хэрэглэгчдийн хүрээг тогтоон хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээллийн системийн түлхүүр 20 үзүүлэлт, нэмэлт 34 үзүүлэлтийг тодорхойлоод байгаа юм. Түүнчлэн, дэд төслийн баг Хөдөлмөрийн төв биржийн мэргэжлийн чиг баримжаа олгох үйлчилгээний газартай хамтран Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа хөгжлийн байгууллагын загвар дээр суурилан Монголын нөхцөлд тохируулсан ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох үйлчилгээний цахим хувилбарын бүтцийг боловсруулан ашиглалтанд оруулах зорилт тавин ажиллаж байна.
Амжилттай суралцаж төгссөн улсын хэмжээний бараг бүх МСҮТ-ийн нийт 52 нийгмийн ажилтанд Монголын Мянганы сорилтын сангийн Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын төслийн дэд захирал бөгөөд захирлын үүрэг гүйцэтгэгч Ц.Ундрах захирал, Мэргэжлийн боловсрол, сургалын газрын дарга Б.Мишигжав, Хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээллийн систем ба мэргэжлийн чиг баримжаа олгох үйлчилгээг хөгжүүлэх дэд төслийн багийн ахлагч А.Малони нарын гарын үсэгтэй сертификат гардууллаа.
Тус сургалтыг сургалтын үр дүнг тодорхойлох, мэргэжлийн чиг баримжаа олгох, зөвлөх үйлчилгээний үйл явц, ажил мэргэжлийн шийдвэр гаргах, сургалтын төлөвлөгөөг боловсруулах сургалтын үр дүн үнэлэх зэрэг нийт найман модулийн дагуу практикт тулгуурласан, харилцан оролцооны болон бусад тохиромжтой арга техник ашиглан  арга зүйгээр зохион байгууллаа. Сургалтын туршид суралцагчид олон төрлийн дасгал ажиллан даалгаваруудыг гүйцэтгэсэн.
Мэргэжлийн чиг баримжаа олгох үйлчилгээний зөвлөхийн үүрэг гүйцэтгэдэг орон нутгийн Хөдөлмөр, халамж үйлчилгээний хэлтсийн нийгмийн ажилтнуудад зориулсан сургалт 2011-11-14-өөс 2011-11-18-ны хооронд Цэцэг зочид буудалд мөн амжилттай зохион байгуулсан болно.
Сургалтын явцад ММСС-ийн жендэрийн бодлогын хүрээнд жендэрийн тэгш байдлыг хангах, хүн наймаалах гэмт хэрэгтэй тэмцэх асуудлаар зочин багш уригдан хичээл заасныг онцлон дурьдах нь зүйтэй гэж үзэж байна.
ММСС-гийн Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын төслийн үйл ажиллагааны талаар болон Хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээллийн систем болон мэргэжлийн чиг баримжаа олгох зөвлөх үйлчилгээтэй холбоотой үйл ажиллагааны талаар дэлгэрэнгүй мэдээллийг дараах хаягаар холбогдож авна уу. Үүнд:

ММСС-гийн МБС-ын төслийн “Хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээллийн систем болон мэргэжлийн чиг баримжаа олгох зөвлөх үйлчилгээ” дэд төслийн багийн дэд ахлагч, мэргэжлийн чиг баримжаа олгох үйлчилгээний мэргэжилтэн Я.Очирсүх
Цахим шуудан: ochirsukh@applicatio-pem.org (464411)
Цахим хуудас: http://www.applicatio-pem.org/
ММСС-гийн МБС-ын төслийн
Олон нийттэй харилцах мэргэжилтэн
Цахим шуудан: otgongerel@mca.mn (99184179, 70150407)
Х.Отгонгэрэл